YANGIN UYARI SİSTEMLERİ

Yangın Uyarı  Sistemleri, insanların bulunduğu veya bulunmadığı ortamlarda gözle göremeyeceği şekilde ısı yükselmeleri, gaz yayılmaları veya duman durumlarını algılayıp siren çalarak ses vererek veya ışık yakıp söndürerek acil müdaheleye dikkak çeken sistemlerdir.

Yangın uyarı sistemi kurarken ülkemizde TSE'nin kabul ettiği EN54-14 kodlu yönetmelik ve yönergelere dikkat edilmesi gerekir. Başka ülkelerde  NFPA, EN, VDS gibi farklı standartlar kullanılmaktadır. Sistemde kullanılacak ürünler için  UL, LPCB, GOST vs.gibi sertifikalı ürünler tercih edilmelidir.

İlk ortaya çıkan alışılmış klasik konvansiyonel yangın uyarı sistemleri, elektronik ve bilgisayar dünyasında son gelişmiş bilgilerle beraber yerini;

Adresli,  TCPIP, BacNET, Modbus, CANBUS vb. açık haberleşme prokollerini destekleyen, Scada sistemleri ile entegre olabilen ağ üzerinden yönetilebilen bir binada bulunabilecek kamera, geçiş kontrol, hırsız alarm, seslendirme, aydınlatma otomasyonu, HVAC otomasyonu, enerji ölçme/izleme, gibi sistemlerle birlikte çalışabilen ve  aynı dili konuşabilir arabirimler ile her türlü otomasyon ve kontrol sistemlerine bağlanabilen uyarı sistemlerine bırakmıştır.

Otomatik Yangın Söndürme Sistemleri

Duyargaların algılamasını müteakiben sirenle sesli olarak veya ışıkla yangın uyarısı yapıldıktan sonra önceden belirlenmiş belli bir süre içinde yangın olan adrese gidilip yangın yoksa alarm susturulmadığında  otomatik olarak devreye giren ve su püstürterek,  veya basınçlı CO2 gazı ile odayı doldurarak veya özel gazlarla odayı birden soğutarak yangını söndüren sistemlerdir.

Yangın Uyarı Sistemlerinin Duyarga çeşitleri ve özellikleri

Yangın uyarı sisteminde aşağıda özellikleri verilen duyargalar kullanılmaktadır.

Duman ile çalışan duyargalar, Optik duman duyargası, iyonize duman duyargası ve ışın tipi duman duyargası olmak üzere üçe ayrılır.

1-      Optik duman duyargası :  IR (Infrared Radiation) Kızıl ötesi  ışık saçma prensibiyle çalışan bir fotoelektrik duman hücresine sahiptir. Fotoelektrik hücrede alıcı ve verici olmak üzere iki bileşen bulunur. Normal çalışma durumunda, Kızılötesi vericinin saçtığı kızılötesi ışıklar foto diyot alıcı üzerine düşmez. Ancak yangın durumunda bu ışınlar hücre içinde biriken duman veya toz partiküllerine çarpıp yansıyarak alıcının üzerine düşer. Duyarga bulunduğu ortamda yangın olduğunu bu şekilde tespit edip yangın alarm santraline sinyal gönderir.

2-      İyonize duman duyargası :  İçerisinde radyoaktif ışıma yapan hücre mevcuttur. Bu ışımanın sonucu hücrenin dumansız havadaki gerilim ve akım değeri bellidir. Bu kıyas değeri olarak alınır. Hücre içine  duman veya tozlar girdiği zaman dirence sebep olur ve  akım şiddeti azalır. Bu algılama sonucu sisteme uyarı verilir.  İyonize duyargalar dumanın dışında tiner gazı, boya partikülleri, deodarant, yemek kokuları gibi iyonlaşarak havaya karışan maddeleri de algılar. İçinde radyoaktif madde bulunduğu için fazla tercih edilmez.

3-      Işın tipi duman duyargalar :  Depolar, tiyatro ve sinema salonları, basketbol sahaları gibi yüksek tavanlı mahallerde kullanılır. Ancak yükseklik 7-8 metreden fazla ise optik duman yerine ışın tipi duman dedektörü kullanılması tavsiye edilir. Işın tipi duman dedektörünün iki çeşidi vardır.

         a)   Alıcı-verici duyarga : Alıcı-verici duman duyargalarında alıcı ve verici karşılıklı monte edilir. İki ünite arasındaki mesafe 5-100 metre aralığında olmalıdır. Normal durumda vericiden çıkan kızılötesi ışınlar alıcının üzerine düşer. Duman ışın alışverişini engellediğinde uyarı verir.

         b)   Yansıtaçlı duyarga : Bu tip duyargalar bir alıcı-verici ünitesi ile yansıtaçtan oluşur. Alıcı-verici ünitesi ve yansıtaç karşılıklı monte edilir. Tek yansıtaç kullanılacaksa 35, dört yansıtaç kullanılacaksa 50 metreye kadar alıcı-verici ünitesiyle arasında mesafe bırakılabilir.